علت ورم زانو چیست و در کجای زانو رخ می‌دهد؟ ورم زانو یا آب آوردن زانو معمولا در بورس ها زانو، رباط ها و غشای سینویال مفصل زانو به وجود می‌آید. این مایع تجمع‌شـده که موجب ورم زانو می‌شود از خون، چرک و برخی دیگر از مایعات تشکیل شـده که در نهایت زانو را متورم می‌کند.
زانوی متورم زمانی اتفاق می‌افتد که عاملی باعث تجمع مایع اضافه در داخل یا اطراف مفصل زانو شود. فعالیت‌های روزمره‌ای مانند ورزش سنگین، ضربه مستقیم و غیرمستقیم، استفاده بیش‌ازحد، بیماری یا مشکلات زمینه‌ای از دلایلی هستند که منجر به جمع شدن مایع اطراف مفصل و تورم زانو می‌شوند. قبل از اینکه بتوانیم راهی مناسب و سریع برای درمان زانوی متورم پیدا کنیم، باید با علت ورم زانو آشنا شویم و دلیل آسیب‌دیدگی مفصل زانو را شناسایی کنیم.
توان مارکت معتقد است که بعد از بررسی علت آسیب زانو، باید نوع صدمات را تعیین کرد که این کار با کمک پزشک متخصص و با استفاده از روش عکس‌برداری امکان‌پذیر خواهد بود. برای آشنایی بیشتر با عوامل بروز زانودرد در سنین مختلف با این مطلب از سایت تجهیزات پزشکی توان مارکت همراه باشید.
شایع‌ترین علت ورم زانو به پایین و علائمی که هشدار می‌دهند
دریافت مشاوره رایگان
اگر دچار مشکلات مفصلی هستید با پر کردن فرم زیر از مشاوره رایگان کارشناسان درمان توان مارکت بهره مند شوید
گاهی علت ورم زانو به پایین صدمات و ضربه است؛ اما در شرایطی این ورم برای بیماری جدی و زمینه‌ای به شما هشدار می‌دهد. اگر تورم با گذشت زمان کاهش یافت، صدمه رو به بهبود است و اگر بدون کم شدن تورم علائم دیگری مانند گرما و سرخی پوست یا سفتی زانو را احساس کردید و حرکت دادن زانو برای شما دشوار بود، باید به پزشک مراجعه کنید. بیماری‌های زیر از شایع‌ترین علل جمع شدن مایع اطراف مفصل زانو هستند که منجر به تورم می‌شود.
- پارگی رباط صلیبی قدامی (ALC)
- پارگی مینیسک
- کشیدگی زانو
- رگ به رگ شدن
- شکستگی استخوان زانو
- دررفتگی
- سندرم درد پاتلوفمورال (PFPS)
- اختلالات خود ایمنی
- بورسیت زانو
- عفونت‌ها
- آرتریت
- تاندونیت
- پارگی رباط اصلی زانو (MCL)
بیشتر افراد یک پای غالب دارند که روی آن مسلط هستند و برای انجام بسیاری از حرکات به آن تکیه می‌کنند. این کار باعث ضعیف‌تر شدن پای دیگر می‌شود و تضعیف عضلات یا تاندون‌های پیرامون مفصل زانو در بلند‌مدت آسیب را به دنبال دارد. البته در شرایطی که برای جلوگیری از آسیب پای ضعیف‌تر، تمام وزن خود را روی پای غالب بیندازید، این بار پای قوی‌تر شما در خطر آسیب قرار می‌گیرد.
به‌عنوان‌مثال اگر پای راست شما غالب است و شما کمتر از پای چپ استفاده می‌کنید، زانوی پای چپ ضعیف می‌شود و مفصل به دلیل ناتوانی عضلات در حمایت از زانو، آسیب می‌بیند و این مشکل علت ورم زانوی پای چپ خواهد بود. برای افرادی که ناتوانی پای ضعیف را با پای قوی‌تر جبران می‌کنند، مفصل زانوی قوی‌تر (در اینجا پای راست) به دلیل فشار و استرس بیش‌ازحد آسیب می‌بیند و ورم زانو اتفاق می‌افتد. برای جلوگیری از این مشکل سعی کنید از هر دو پای خود به یک اندازه استفاده کنید و با تقویت پای ضعیف‌تر، تعادل را به بدنتان برگردانید.
علت ورم زانو بعد از عمل چیست؟ آیا طبیعی است ؟
زمانی‌که برای جراحی زانو اقدام می‌کنید، نواحی اطراف آن دچار شوک مکانیکی می‌شوند و این استرس علت ورم زانو بعد از عمل است. جمع شدن مایع دور مفصل زانو از واکنش‌های طبیعی بدن برای حفاظت از مفصل، عضلات و سایر اجزای زانو محسوب می‌شود. به‌طورمعمول این مشکل به‌مرورزمان برطرف خواهد شد و ورم از بین می‌رود. اگر تورم با سایر علائم مانند گرما و سرخی پوست یا تب همراه است، از حالت طبیعی خارج می‌شود و برای تشخیص دقیق علت آن باید از متخصص کمک بگیرید.
علت ورم زانو در نوجوانان و کودکان چیست؟
کودکان و نوجوانان فعالیت بدنی زیادی دارند که در برخی شرایط باعث فشار به زانو یا ضربه دیدن زانو می‌شود. اگر فشار زیاد یا ضربه سنگین باشد، زانو آسیب می‌بیند و مایع اطراف مفصل زانو جمع می‌شود. گاهی بالا بودن وزن و چاقی علت ورم زانو در نوجوانان یا کودکان است که احتمال ابتلای فرد به بیماری‌هایی مانند آرتریت را افزایش می‌دهد.
اگر تورم با گذشت 24 ساعت بعد از آسیب‌دیدگی کاهش یافت و زانو بهبود پیدا کرد، نیازی به نگرانی نیست؛ اما در شرایطی که ورم کم نمی‌شود و بیشتر از 10 روز از آسیب‌دیدگی گذشته است، مشکل جزئی نیست و دلیل تورم زانو و نواحی اطراف آن آسیب جدی و شدید یا یک بیماری زمینه‌ای مانند آرتروز مفصل زانو خواهد بود.
علت ورم زانو در بارداری چیست؟
حتی اگر پیش از بارداری وزن کمی داشته باشید، در دوران بارداری با افزایش وزن مواجه خواهید شد و حتی اگر دچار اضافه‌وزن نشوید، چند کیلو وزن نوزاد و مایعات درون رحم به وزن شما اضافه می‌شوند. با توجه به اینکه با هر کیلوگرم افزایش وزن، فشار و استرسی که به زانو وارد می‌شود تا 10 برابر افزایش می‌یابد، همین تغییر وزن جزئی، علت ورم زانو در بارداری یا درد این ناحیه خواهد بود.
از دیگر تغییرات بدن در دوران بارداری هورمون‌هایی هستند که برای شل شدن رباط‌ها و تاندون‌های لگن ترشح می‌شوند. این هورمون‌ها که در سه‌ماهه سوم بارداری در بدن مادر ترشح می‌شوند، برای آماده‌سازی لگن در زمان بارداری مفید خواهند بود و به زایمان آسان‌تر کمک می‌کنند. بااین‌حال ترشح این هورمون‌ها فقط روی رباط‌ها و تاندون‌های لگن اثر نمی‌گذارد و سایر بخش‌های بدن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
اگر تاندون‌ها و رباط‌های اطراف زانو به‌دلیل ترشح این هورمون‌ها شل شوند و قدرت خود را از دست بدهند، فشار به مفصل زانو وارد می‌شود. گاهی این ناتوانی باعث چرخش یا آسیب‌دیدگی کاسه زانو می‌شود و در کنار زانودرد یکی از علت ورم زانو در مادران باردار به‌شمار می‌رود.
زانودرد و تورم بعد از بارداری باقی می‌مانند یا به‌طورکامل درمان می‌شوند؟
تورم و درد زانو که در دوران بارداری به وجود می‌آیند و دلیل اصلی آن‌ها شل شدن تاندون‌ها و رباط‌ها تحت‌تأثیر هورمون‌های دوران بارداری است، بعد از زایمان درمان می‌شوند. البته بهبودی زانو یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و به کمی زمان برای بهبودی کامل التهاب و کاهش درد یا تورم نیاز است. اگر علت ورم زانو و ساق پا در بارداری اضافه‌وزن باشد، درصورتی‌که بعد از زایمان بتوانید وزن خود را کاهش دهید، زانودرد درمان می‌شود و تورم به‌طورکامل از بین می‌رود.
گاهی مشکلات دوران بارداری مانند اضافه‌وزن یا ترشح هورمون‌های شل کننده منجر به آسیب مزمن زانو می‌شوند. اگر آسیب وارد‌شده با زانو شدید باشد، زایمان تغییری ایجاد نمی‌کند و برای درمان باید به سراغ روش‌های خانگی یا پزشکی بروید. در مواردی که آسیب‌دیدگی جزئی باشد، راه‌حل‌های خانگی مثل ورزش کردن، کنترل وزن یا اصلاح تغذیه به شما کمک می‌کنند که به درمان تورم زانو بپردازید. در غیر این صورت، روش‌های پزشکی مانند فیزیوتراپی یا جراحی برای درمان زانودرد توصیه می‌شوند.
درمان ورم زانو با روش‌های ساده خانگی در کوتاه‌ترین زمان ممکن
اگر زانودرد و تورم به دلیل آسیب‌های جدی نباشد، برای مدیریت زانو و کاهش ورم یا درد می‌توانید از روش‌های گوناگون خانگی کمک بگیرید. در برخی شرایط این روش‌ها منجر به درمان کامل مشکل، التهاب یا ورم زانو می‌شوند و آسودگی را براش شما رقم می‌زنند.
زانوبند زاپیامکس ؛ بهترین روش درمان ورم زانو در خانه
یکی از بهترین و سالمترین راه‌های درمان ورم زانو استفاده از زانوبند زاپیامکس است. این زانوبند به واسطه اینکه به سه تکنولوژی پیشرفته اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس مجهز شده، تفاوت اساسی با سایر زانوبندهای طبی دارد. به دلیل کارایی بسیار بالایی که زاپیامکس برای درمان ورم زانو دارد اغلب پزشکان استفاده از آن را به بیماران خود توصیه می‌کنند. این کارایی چشمگیر باعث شده زانوبند زاپیامکس در نظر بیماران و پزشکان به عنوان بهترین محصول درمانی سال 2023 شناخته شود. برای خرید زانوبند زاپیامکس بهترین راه مراجعه به سایت توان مارکت است چون این فروشگاه اینترنتی نمایندگی مرکزی فروش زانوابند زاپیامکس را به عهده دارد.
· ورزش کردن و انجام حرکات اصلاحی در منزل
برخی حرکات ورزشی هستند که در دسته‌بندی ورزش های مفید برای زانو درد قرار دارند، درد زانو را تسکین می‌دهند و در کاهش التهاب آن مؤثر هستند. شما در سنین مختلف می‌توانید از این ورزش‌ها کمک بگیرید و برای درمان ورم زانو از آن‌ها استفاده کنید.
اگر بعد از شناسایی علت ورم زانو در کودکان باید از ورزش برای مدیریت تورم و درد استفاده شود، والدین روی انجام صحیح حرکات ورزشی نظارت داشته باشند؛ چون انجام نادرست تمرینات زانودرد نه‌تنها منجر به درمان این مشکل نمی‌شود؛ بلکه بیماری را بدتر می‌کند و درد یا تورم را افزایش می‌دهد.
مادران باردار نیز می‌توانند از ورزش در منزل برای کاهش ورم زانوی آسیب‌دیده استفاده کنند؛ اما قبل از انجام حرکات باید با پزشک متخصص یا فیزیوتراپ مشورت کنند که کدام تمرین ورزشی یا توجه به شرایط بارداری آن‌ها مناسب است و ضرری برای مادر یا نوزاد ندارد.
· برداشتن فشار ساده‌ترین راه رفع علت ورم زانو و مچ پا
با برداشتن فشار وزن از روی زانوی متورم می‌توانید سرعت بهبود را افزایش دهید و برای این کار در قدم اول، زمان کافی را برای استراحت کردن در نظر بگیرید. اگر در فعالیت روزانه شما زمان‌های طولانی راه رفتن یا ایستان وجود دارد، سعی کنید هر 20 الی 25 دقیقه به مدت 5 دقیقه بنشینید و به زانوی آسیب‌دیده استراحت دهید.
کفش‌های نامناسب یا کفش‌های پاشنه‌بلند به‌عنوان یک علت ورم زانو و مچ پا شناخته می‌شوند؛ بنابراین اگر از تورم زانو رنج می‌برید، استفاده از کفش‌های مناسب و طبی را جایگزین کنید. اگر پاهای شما به‌راحتی تغییر حالت می‌دهند یا فرم پای استاندارد ندارید، از کفی‌های طبی یا پابند برای کنترل وضعیت مچ پا و زانو کمک بگیرید. در شرایطی که تورم و درد شدید است و شما نمی‌توانید تمام مدت روز را به استراحت اختصاص دهید، از عصا استفاده کنید تا وزن را از روی زانوی آسیب‌دیده بردارید.
· مدیریت وزن بدن و جلوگیری از اضافه‌وزن
اضافه‌وزن نه‌تنها علت ورم زانو و درد آن است؛ بلکه در طولانی‌مدت احتمال ابتلا به بیماری‌های جدی و زمینه‌ای را افزایش می‌دهد. چاقی باعث می‌شود سن ابتلا به آرتریت از پیری به کودکی یا نوجوانی کاهش یابد و با از بین رفتن مفصل زانو، فرد برای تمام عمر نیاز به درمان و دارو داشته باشد.
کنترل رژیم غذایی و انجام ورزش به‌ویژه تمرینات کم تأثیر مانند پیاده‌روی و شنا برای مدیریت اضافه‌وزن مفید هستند و به‌مرورزمان باعث کم شدن وزن اضافی می‌شوند. ورزش و تغذیه در کنار کاهش وزن برای بهبود تورم و التهاب زانو نیز مؤثر هستند و سرعت درمان را بالا می‌برند. بانوان باردار باید با توجه به شرایط بارداری از تمرینات ورزشی یا رژیم‌های غذایی استفاده کنند و در طول درمان زیر نظر پزشک متخصص باشند.
· استفاده از مسکن‌ها و کاهش‌دهنده‌های التهاب
برخی مسکن‌های غیراستروئیدی مانند Acetaminophen (استامینوفن) بدون نسخه نیز عرضه می‌شوند و شما می‌توانید برای کاهش تورم یا درد از آن‌ها استفاده کنید. در شرایطی که زانو ملتهب است و هنوز علت ورم زانو را شناسایی نکردید، از مصرف داروهایی مانند Aspirin (آسپرین) و Ibuprofen (ایبوپروفن) خودداری کنید؛ چون خون را رقیق می‌کنند و امکان افزایش تورم و بدتر شدن بیماری وجود دارد.
خانم‌های باردار باید هر دارویی را با مشورت پزشک مصرف کنند و خودسرانه به سراغ قرص‌های مسکن نروند. داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن امکان تولد نوزادانی با نقص‌های مادرزادی را افزایش می‌دهد و احتمال زایمان زودرس را بالا می‌برد. اگر کودکان یا نوجوانان دچار تورم و درد زانو هستند، مصرف دوز خیلی کم استامینوفن بلامانع است؛ اما Aspirin یا Ibuprofen احتمال ایجاد اختلال در رشد را بالا می‌برند و مصرف آن‌ها بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود.
سخن پایانی
با اینکه بالا رفتن سن یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به بیماری‌های مفصلی مانند زانودرد است؛ اما امکان ابتلا به تورم زانو در هر سنی وجود دارد و مهم‌ترین علت ورم زانو در سن پایین ضربه یا صدمات ناشی از استفاده بیش‌ازحد زانو است. اضافه‌وزن نیز یکی از شایع‌ترین دلایل آسیب‌های مفصلی زانو در سنین پایین محسوب می‌شود و احتمال ابتلا فرد به بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت را افزایش می‌دهد.
روش‌های پزشکی و خانگی متعددی برای درمان تورم زانو وجود دارند که برای استفاده از آن‌ها باید دلیل اصلی جمع شدن مایع اطراف مفصل زانو و نوع آسیب‌دیدگی را شناسایی کنید. هر زمان که متوجه آسیب‌دیدگی زانو شدید و تورم را مشاهده کردید، برای یافتن دلیل به پزشک متخصص مراجعه کنید. اگر یک بیماری زمینه‌ای علت تورم در زانو و نواحی اطراف آن باشد، شناسایی سریع آن به شما کمک می‌کند که از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید و در مسیر درمان پیش بروید.
گاهی استفاده از لوازمی مانند زانوبندهای طبی کمک می‌کنند که درد یا تورم کاهش یابد و زانو در برابر آسیب بیشتر ایمن شود. با مشورت پزشک می‌توانید مناسب‌ترین زانوبند طبی را با توجه به نوع آسیب‌دیدگی یا شرایط زانویتان انتخاب کنید. دلیل تورم زانوی شما کدام‌یک از علل مطرح شده در این مقاله است؟ کدام روش درمانی را مؤثر می‌دانید و با کمک آن زانوی آسیب‌دیده خود را درمان کرده‌اید؟
سوالات متداول
1. چه چیزی باعث تورم زانو بدون آسیب دیدن می‌شود؟
اگر ضربه‌ای به زانوی شما برخورد نکرده است، دلایلی مانند فشار بیش‌ازحد به زانو یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت باعث تورم زانو شده‌اند. اختلالات خود ایمنی یا عفونت در ناحیه زانو نیز می‌توانند دلیلی برای ورم این ناحیه باشند.
2. چه مدت طول می‌کشد که التهاب و تورم زانو کاهش یابد؟
در شرایطی که آسیب‌دیدگی جدی نباشد، تورم زانو در بازه زمانی 24 ساعت تا 48 ساعت بعد از بروز ورم، کاهش می‌یابد و مشکل برطرف می‌شود. اگر بعد از چند روز تورم باقی مانده است یا با گذشت یک روز از شروع التهاب، تورم در حال افزایش است، باید برای تشخیص دقیق علت ورم زانو به متخصص مراجعه کنید.
3. سریع‌ترین راه برای از بین بردن مایعات داخل زانو و تورم چیست؟
استراحت و کاهش فشار مفصل زانو یکی از بهترین روش‌های کاهش تورم ناحیه زانو و اطراف آن است. سایر روش‌های درمان خانگی مانند کمپرس سرد یا استفاده از قرص‌های کاهش‌دهنده التهاب نیز برای از بین بردن مایع داخل زانو مفید هستند.
4. علت ورم زانو در کودکان و نوجوانان چیست؟
به‌طورمعمول ضربه یا صدمه دلیل اصلی تورم زانو در سنین پایین است. درصورتی‌که هنگام تماس با زانوی کودک یا نوجوان احساس گرما می‌کنید یا زانو در کنار تورم دارای پوستی قرمز است، التهاب و عفونت علت ورم زانو در نوجوانان یا کودکان هستند. گاهی احتمال دارد بیماری‌های زمینه‌ای مثل آرتریت دلیل ورم باشند که توسط پزشک تشخیص داده می‌شوند.
5. آیا بارداری منجر به تورم زانو و درد آن می‌شود؟
در دوران بارداری تغییراتی در آناتومی و فیزیولوژی مادر ایجاد می‌شود که استرس و فشار روی زانو را افزایش می‌دهد. ترشح برخی هورمون‌ها در دوران بارداری یا اضافه‌وزن مادر از دلایلی آسیب به مفصل زانو و جمع شدن مایع در این ناحیه هستند که باعث متورم شدن زانو می‌شود و در برخی شرایط با درد همراه است.