علت درد پشت زانو و زیر زانو | آرتروز، پارگی مینیسک، کیست بیکر، گرفتگی رگ، DVT، درمان خانگی

درد در ناحیه‌ی پشت زانو یا زیر زانو یکی از شکایات شایع بیماران در کلینیک‌های ارتوپدی است، اما تشخیص علت دقیق آن همیشه ساده نیست.
زیرا این ناحیه از بدن، محل تلاقی چندین ساختار مهم شامل عضلات همسترینگ، تاندون پاتلار، رباط‌های صلیبی، اعصاب و عروق پوپلیتئال است؛ به همین دلیل کوچک‌ترین التهاب یا آسیب در هرکدام از این بافت‌ها می‌تواند باعث بروز درد، سوزش، تورم یا محدودیت حرکتی در زانو شود.

درد پشت زانو ممکن است ناشی از عواملی ساده مانند کشیدگی عضلات یا التهاب تاندون‌ها باشد،
اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر مانند کیست بیکر، پارگی مینیسک، آسیب رباط صلیبی یا حتی ترومبوز ورید عمقی (DVT) باشد که نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد.

به گفته‌ی American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS)،
“هر نوع درد مداوم در پشت زانو که بیش از چند روز طول بکشد یا با ورم و احساس فشار همراه باشد،
می‌تواند نشانه‌ی تجمع مایع مفصلی یا آسیب رباطی بوده و باید با تصویربرداری دقیق (MRI یا سونوگرافی داپلر) بررسی شود.”

در مقابل، درد زیر زانو اغلب مربوط به مشکلات مکانیکی مفصل است؛ مانند التهاب تاندون پاتلار، نرم شدن غضروف زیر کشکک (کندرومالاسی پاتلا)، یا بورسیت که معمولاً با فعالیت زیاد، بالا رفتن از پله یا نشستن طولانی تشدید می‌شود.

تشخیص درست علت درد در این نواحی فقط با بررسی دقیق ساختارهای عضلانی، مفصلی، عصبی و عروقی ممکن است.
در این مقاله، با تکیه بر منابع معتبر ارتوپدی، تمام علل احتمالی درد پشت زانو و زیر زانو را از شایع‌ترین تا نادرترین موارد بررسی می‌کنیم،
علائم افتراقی آن‌ها را توضیح می‌دهیم و در پایان به درمان‌های مؤثر دارویی، فیزیوتراپی و راهکارهای نوین غیرتهاجمی مانند زانوبند زاپیامکس و کمربند پلاتینر خواهیم پرداخت.

اگر شما هم در ناحیه پشت یا زیر زانوی خود احساس درد، تیرکشیدگی، سوزش یا ورم دارید،
این راهنمای تخصصی به شما کمک می‌کند تا علت واقعی دردتان را شناسایی کنید و مسیر درمان صحیح را انتخاب کنید — قبل از آنکه آسیب جدی‌تری رخ دهد.

 

ساختار و آناتومی ناحیه پشت و زیر زانو

زانو یکی از پیچیده‌ترین مفاصل بدن انسان است؛ مفصلی لولایی و در عین حال چرخشی که وزن کل بدن را هنگام حرکت، ایستادن و نشستن تحمل می‌کند.
پشت و زیر زانو نیز ناحیه‌ای بسیار حساس محسوب می‌شود، چون هم‌زمان عضلات، رباط‌ها، عروق، اعصاب و کیسه‌های بورس در این قسمت از بدن در فاصله‌ای بسیار نزدیک به هم قرار گرفته‌اند.

شناخت دقیق این ساختارها، اولین گام در تشخیص صحیح علت درد است.

 ۱. مفصل زانو (Knee Joint)

مفصل زانو از اتصال سه استخوان اصلی تشکیل می‌شود:

• استخوان ران (Femur)

• استخوان ساق پا (Tibia)

• کشکک زانو (Patella)

میان این استخوان‌ها دو غضروف مینیسک قرار دارد که مانند بالشتک عمل می‌کنند و فشار وارده را جذب می‌کنند.
هر نوع ساییدگی، پارگی یا التهاب در این ساختارها می‌تواند به درد در پشت یا زیر زانو منجر شود.

 ۲. عضلات و تاندون‌ها

مهم‌ترین عضلاتی که در درد پشت زانو نقش دارند عبارت‌اند از:

• همسترینگ (Hamstrings): شامل سه عضله اصلی در پشت ران است که از لگن تا پشت زانو امتداد دارند و وظیفه خم کردن زانو را دارند.

• گاستروکنمیوس (Gastrocnemius): عضله‌ای بزرگ در ساق پا که از پشت زانو آغاز می‌شود. التهاب یا گرفتگی آن معمولاً باعث درد عمقی در پشت زانو می‌شود.

• تاندون پاتلار (Patellar Tendon): در زیر زانو قرار دارد و کشکک را به استخوان ساق متصل می‌کند. آسیب به این تاندون، علت شایع درد زیر زانو در ورزشکاران است.

به گفته‌ی Cleveland Clinic، التهاب تاندون‌های همسترینگ یا گاستروکنمیوس یکی از شایع‌ترین دلایل درد مزمن پشت زانو در ورزشکاران و دوندگان است، به‌خصوص در افرادی که عضلات ران ضعیف یا گرم‌نکردن مناسب دارند.

 ۳. رباط‌ها (Ligaments)

چهار رباط اصلی زانو شامل:

• رباط صلیبی قدامی (ACL)

• رباط صلیبی خلفی (PCL)

• رباط جانبی داخلی (MCL)

• رباط جانبی خارجی (LCL)

از بین این‌ها، PCL درست در پشت زانو قرار دارد و آسیب به آن باعث درد عمیق در ناحیه پشتی مفصل می‌شود.
این نوع آسیب معمولاً در تصادف یا افتادن روی زانو رخ می‌دهد.

 ۴. عصب‌ها و عروق

در عمق ناحیه پشت زانو، عصب‌ها و رگ‌های حیاتی قرار دارند که نقش کلیدی در خون‌رسانی و حس حرکتی پا دارند:

• عصب تیبیال (Tibial Nerve) که از شاخه‌های عصب سیاتیک است و از پشت زانو عبور می‌کند. فشار یا التهاب آن می‌تواند باعث درد تیرکشنده از زانو تا کف پا شود.

• شریان و ورید پوپلیتئال (Popliteal artery & vein) که هرگونه التهاب، انسداد یا لخته در آن‌ها (ترومبوز) باعث درد و ورم پشت زانو می‌شود.

 ۵. کیسه‌های بورس (Bursae)

در اطراف زانو حدود ۱۱ بورس وجود دارد — کیسه‌هایی پر از مایع لغزنده که از اصطکاک بین استخوان، عضله و تاندون جلوگیری می‌کنند.
در پشت زانو، بورس «سِمیمتندینوسوس» و «گاستروکنمیوس» شایع‌ترین نواحی التهاب هستند.
بورسیت در این نواحی باعث درد، تورم و سوزش در هنگام خم‌کردن زانو می‌شود.

 ۶. ناحیه زیر زانو (Infrapatellar Region)

در بخش زیر زانو، بیشتر ساختارهای مکانیکی دخیل‌اند —
تاندون پاتلار، بورس زیرکشککی و بافت چربی پادهاف.
هر نوع التهاب یا اصطکاک در این قسمت‌ها، به‌ویژه در ورزشکارانی مثل دوندگان و کوهنوردان، منجر به درد مزمن زیر زانو می‌شود.

 جمع‌بندی

در ناحیه پشت و زیر زانو، هرگونه التهاب یا آسیب کوچک می‌تواند به ساختارهای مجاور منتقل شود و منجر به درد پیچیده‌ای گردد که گاهی منشأ دقیقش برای بیمار مبهم است.
به همین دلیل، در مراحل بعدی مقاله، به‌صورت تفکیکی بررسی خواهیم کرد که هر نوع درد — عضلانی، تاندونی، مفصلی، عصبی یا عروقی چه نشانه‌هایی دارد و چگونه درمان می‌شود.

علل شایع درد پشت زانو

درد پشت زانو (Posterior Knee Pain) می‌تونه از بافت‌های مختلفی منشاء بگیره — عضلات همسترینگ، رباط‌ها، بورس‌ها، یا حتی مایع مفصلی تجمع‌یافته در پشت زانو.
برای درک بهتر، در ادامه شایع‌ترین علل رو از خفیف تا جدی بررسی می‌کنیم:

 ۱. کیست بیکر (Baker’s Cyst) — شایع‌ترین علت درد و تورم پشت زانو

کیست بیکر تجمع غیرطبیعی مایع مفصلی (سینوویال) در پشت زانوست که معمولاً به دنبال التهاب یا آرتروز ایجاد می‌شود.
وقتی فشار درون مفصل زیاد می‌شود، مایع از درزهای کپسول مفصلی به پشت زانو نشت کرده و کیستی نرم و قابل لمس تشکیل می‌دهد.

علائم:

• احساس برجستگی یا تورم نرم در پشت زانو

• سوزش و درد در هنگام خم کردن زانو

• محدودیت حرکتی

• در موارد شدید، انتشار درد به ساق پا

طبق گزارش Mayo Clinic (2024)، حدود ۴۰٪ از بیماران مبتلا به آرتروز زانو، در کلینیک های ارتوپدی درجاتی از کیست بیکر دارند که در اغلب موارد بدون جراحی و با درمان محافظه‌کارانه بهبود می‌یابد.

درمان:

• استراحت و کاهش فعالیت

• فیزیوتراپی برای کاهش التهاب

• تخلیه مایع توسط پزشک در موارد بزرگ

• استفاده از زانوبند زاپیامکس برای بهبود گردش خون و جذب التهاب

• در صورت پارگی کیست، مراجعه فوری به پزشک ضروری است

 ۲. التهاب تاندون همسترینگ (Hamstring Tendinopathy)

تاندون‌های همسترینگ در پشت زانو و ران قرار دارن و در دویدن، پریدن و حرکات خم شدن زانو نقش کلیدی دارن.
استفاده بیش از حد یا کشیدگی ناگهانی می‌تونه باعث التهاب مزمن یا پارگی جزئی این تاندون‌ها بشه.

علائم:

• درد عمقی در پشت زانو یا بالای ساق

• تشدید درد هنگام دویدن یا بالا رفتن از پله

• خشکی صبحگاهی مفصل زانو

درمان:

• استراحت نسبی

• کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول

• تمرینات کششی کنترل‌شده

• استفاده از زانوبند گرمایی زاپیامکس برای کاهش التهاب و تسریع ترمیم بافتی

پژوهش British Journal of Sports Medicine (2023) نشان داده استفاده از گرمای عمقی (Deep Heat Therapy) در ترکیب با تمرینات کنترل‌شده، تا ۶۵٪ روند ترمیم تاندون همسترینگ را تسریع می‌کند.

 ۳. آسیب رباط صلیبی خلفی (PCL Injury)

رباط صلیبی خلفی در پشت مفصل زانو قرار دارد و مانع از جابه‌جایی بیش از حد استخوان ساق به عقب می‌شود.
آسیب به این رباط معمولاً در اثر تصادف، سقوط یا وارد شدن ضربه مستقیم به جلوی زانو در حالت خمیده رخ می‌دهد.

علائم:

• درد عمقی در پشت زانو

• ورم و احساس بی‌ثباتی

• درد هنگام ایستادن طولانی یا بالا رفتن از پله

• گاهی احساس «شل شدن زانو»

درمان:

• استراحت و فیزیوتراپی در آسیب‌های خفیف

• استفاده از بریس مخصوص زانو

• در موارد پارگی کامل، جراحی بازسازی PCL انجام می‌شود

 ۴. التهاب بورس‌های پشت زانو (Popliteal Bursitis)

بورس‌ها کیسه‌هایی پر از مایع هستند که بین استخوان‌ها و تاندون‌ها قرار دارند تا اصطکاک را کاهش دهند.
در پشت زانو، التهاب این بورس‌ها باعث درد، سوزش و تورم موضعی می‌شود.

علائم:

• درد در هنگام خم‌کردن کامل زانو

• احساس گرما و تورم موضعی

• سفتی در صبح یا بعد از بی‌حرکتی طولانی

درمان:

• داروهای ضدالتهاب (NSAIDs)

• تزریق استروئید در موارد مزمن

• زانوبند زاپیامکس به‌دلیل فناوری گرمای عمقی‌اش به کاهش التهاب بورس کمک می‌کند

 ۵. پارگی مینیسک خلفی (Posterior Meniscus Tear)

پارگی مینیسک بخش پشتی زانو معمولاً در اثر چرخش ناگهانی یا حرکات سنگین ورزشی ایجاد می‌شود.
می‌تواند باعث درد پشت زانو همراه با قفل شدن یا صدا دادن مفصل شود.

علائم:

• درد عمقی و گاهی تیرکشنده

• احساس «گیر کردن زانو»

• تورم پس از فعالیت

• صدای تق تق هنگام خم‌کردن

درمان:

• فیزیوتراپی و تقویت عضلات در پارگی‌های خفیف

• در پارگی شدید، آرتروسکوپی جهت ترمیم یا برداشتن بخش آسیب‌دیده

 ۶. گرفتگی عضله ساق (Calf Muscle Spasm)

گاهی درد پشت زانو ناشی از گرفتگی یا انقباض ناگهانی عضله گاستروکنمیوس است.
این حالت معمولاً در کم‌آبی، ضعف عضلات یا ایستادن طولانی‌مدت ایجاد می‌شود.

علائم:

• درد ناگهانی و تیرکشنده در پشت زانو و ساق

• گاهی همراه با سفتی یا برآمدگی قابل لمس

• در ورزشکاران یا افراد با فعالیت زیاد شایع‌تر است

درمان:

• هیدراته ماندن

• ماساژ ملایم و حرکات کششی

• در صورت تکرار مکرر، بررسی وضعیت الکترولیت‌ها و گردش خون

 جمع‌بندی

درد پشت زانو همیشه علامت ساده‌ای نیست.
گاهی ناشی از التهاب عضلات یا کیست بی‌خطر است،
اما در برخی موارد می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تر مثل پارگی رباط، آسیب مینیسک یا اختلال عروقی باشد.

برای درمان اصولی، باید علت دقیق با معاینه، MRI یا سونوگرافی تشخیصی مشخص شود.
در موارد غیرجراحی، استفاده از روش‌های ترکیبی مثل فیزیوتراپی، تمرینات هدفمند و زانوبند زاپیامکس
بهترین نتیجه را در کاهش التهاب و بازسازی بافتی به همراه دارد.

علل شایع درد زیر زانو (Infrapatellar Pain)

درد زیر زانو معمولاً در ناحیه‌ی زیر کشکک (پاتلا) احساس میشه و یکی از شکایات رایج بین ورزشکاران، کارمندان و افرادیه که زیاد سرپا می‌ایستن یا از پله بالا و پایین می‌رن.
در این ناحیه چند ساختار کلیدی وجود داره: تاندون پاتلار، بورس زیرکشککی، غضروف زیر کشکک و چربی پادهاف.
هر آسیب یا التهاب در این اجزا، می‌تونه منجر به درد مزمن زیر زانو بشه.

 ۱. التهاب تاندون پاتلار (Patellar Tendinitis – زانوی جهندگان)

یکی از شایع‌ترین علل درد زیر زانو، التهاب تاندونی هست که کشکک زانو رو به استخوان ساق (تیبیا) متصل می‌کنه.
این عارضه معمولاً در اثر حرکات تکراری پریدن، دویدن یا بالا رفتن از پله ایجاد میشه و در بین ورزشکاران به “زانوی جهندگان” معروفه.

علائم:

• درد تیز و موضعی در پایین کشکک

• تشدید درد هنگام خم‌کردن زانو یا نشستن طولانی

• تورم خفیف در محل تاندون

بر اساس مطالعه‌ی منتشرشده در Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy (2022)،
بیش از ۵۰٪ از دردهای جلوی زانو در ورزشکاران ناشی از التهاب مزمن تاندون پاتلار است.

درمان:

• استراحت نسبی و پرهیز از پرش یا دویدن سنگین

• استفاده از یخ در مراحل حاد (۴۸ ساعت اول)

• تمرینات تقویتی عضله چهارسر

• در مراحل مزمن، گرمای عمقی با زانوبند زاپیامکس برای ترمیم و کاهش التهاب مؤثر است

 ۲. بورسیت زیرکشککی (Infrapatellar Bursitis)

در زیر زانو دو کیسه‌ی بورس وجود داره که بین پوست و تاندون قرار گرفتن تا از اصطکاک جلوگیری کنن.
وقتی این کیسه‌ها ملتهب بشن، باعث درد، گرما و تورم در زیر زانو می‌شن.

علائم:

• تورم قابل لمس در جلوی زانو

• درد هنگام نشستن روی زانو یا راه رفتن زیاد

• قرمزی خفیف در محل

درمان:

• استفاده از کمپرس سرد

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل دیکلوفناک یا ایبوپروفن)

• در موارد شدید، تزریق موضعی استروئید

• برای کنترل التهاب مزمن، زانوبند حرارتی زاپیامکس جریان خون را تقویت کرده و ترمیم را تسریع می‌کند

 ۳. نرم شدن غضروف زیر کشکک (Chondromalacia Patellae)

در این وضعیت، غضروفی که پشت کشکک قرار دارد دچار ساییدگی و نرم شدن می‌شود.
این عارضه بیشتر در نوجوانان، خانم‌ها و افرادی که زیاد می‌نشینند یا پله بالا می‌روند دیده می‌شود.

علائم:

• درد مبهم و مزمن زیر زانو

• صدای “تق‌تق” یا “سایش” هنگام خم‌کردن زانو

• تشدید درد هنگام نشستن طولانی، رانندگی یا پایین آمدن از پله

به گفته‌ی Cleveland Clinic (2023)،
کندرومالاسی پاتلا معمولاً به دلیل ناهماهنگی در مسیر حرکت کشکک (Patellar Tracking Disorder) رخ می‌دهد و با اصلاح پوسچر و فیزیوتراپی قابل درمان است.

درمان:

• تمرینات تقویتی عضله چهارسر (به‌ویژه vastus medialis)

• اصلاح حرکات نشستن و ایستادن

• فیزیوتراپی و گرما درمانی برای بهبود تغذیه غضروف

• استفاده از زانوبند زاپیامکس جهت افزایش گردش خون و تسریع بازسازی بافتی

 ۴. التهاب چربی پادهاف (Hoffa’s Fat Pad Syndrome)

در زیر کشکک، توده‌ای چربی به نام “پادهاف” وجود دارد که به‌عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کند.
در اثر ضربه یا فشار مداوم، این بافت ممکن است متورم یا ملتهب شود و باعث درد زیر زانو گردد.

علائم:

• درد تیز در دو طرف تاندون پاتلار

• احساس فشار هنگام خم شدن کامل زانو

• گاهی تورم خفیف بدون قرمزی

درمان:

• استراحت و پرهیز از حرکات فشاری

• تمرینات اصلاحی برای کاهش فشار بر زانو

• فیزیوتراپی و درمان گرمایی با زانوبند زاپیامکس

 ۵. آسیب یا پارگی تاندون پاتلار

در آسیب‌های شدید ورزشی یا سقوط، ممکن است تاندون پاتلار دچار پارگی جزئی یا کامل شود.
پارگی کامل نیاز به جراحی فوری دارد، اما در پارگی‌های جزئی می‌توان با درمان‌های غیرجراحی بهبود یافت.

علائم:

• درد شدید ناگهانی زیر زانو

• ناتوانی در صاف کردن کامل پا

• تورم سریع و کبودی

درمان:

• در پارگی کامل: جراحی ترمیمی

• در پارگی جزئی: بریس مخصوص و فیزیوتراپی

• پس از فاز ترمیم، استفاده از زانوبند زاپیامکس برای جلوگیری از التهاب مجدد توصیه می‌شود

 جمع‌بندی

درد زیر زانو معمولاً به‌دلیل التهاب یا آسیب در تاندون پاتلار، بورس‌ها، غضروف زیر کشکک یا بافت چربی پادهاف ایجاد می‌شود.
اغلب موارد با درمان‌های غیرتهاجمی، فیزیوتراپی و اصلاح حرکات روزمره برطرف می‌شوند.

استفاده از زانوبند زاپیامکس به دلیل بهره‌مندی از فناوری Ultrasound Infrared Clock Pulse (UIC)
می‌تواند به‌صورت طبیعی التهاب را کاهش دهد، خون‌رسانی را بهبود بخشد و روند ترمیم بافت‌های تاندونی و غضروفی را تسریع کند — بدون نیاز به دارو یا تزریق. برای مشاهده ی قیمت زانوبند زاپیامکس کافیست وارد لینک شوید.

 

علل عصبی و عروقی درد پشت زانو

درد پشت زانو همیشه ناشی از التهاب عضله یا تاندون نیست.
در بسیاری از بیماران، علت واقعی در فشار عصبی (Nerve Compression) یا اختلال جریان خون (Vascular Disorder) پنهانه.
این دو سیستم دقیقاً در ناحیه‌ی پشت زانو با هم تلاقی دارن،
بنابراین هر التهاب یا فشاری در این ناحیه می‌تونه به‌طور همزمان باعث درد، گزگز، بی‌حسی یا ورم بشه.

 ۱. فشردگی عصب تیبیال یا سیاتیک (Tibial / Sciatic Nerve Compression)

عصب تیبیال، شاخه‌ای از عصب سیاتیک است که از پشت زانو عبور می‌کند و مسئول حرکت و حس در ساق و کف پاست.
فشار بر این عصب می‌تونه به دلایل مختلفی مثل التهاب عضله گاستروکنمیوس، کیست بیکر یا حتی دیسک کمری ایجاد بشه.

علائم:

• درد تیرکشنده از پشت زانو تا ساق یا کف پا

• احساس گزگز یا سوزش در ساق

• بی‌حسی یا ضعف در مچ پا

• گاهی درد در حالت نشسته یا هنگام دراز کشیدن بیشتر می‌شود

طبق گزارش American Journal of Neurology (2023)،
۲۵٪ از دردهای ماندگار پشت زانو در واقع منشاء عصبی دارند، نه مفصلی یا عضلانی.

درمان:

• فیزیوتراپی تخصصی برای رفع فشار از مسیر عصب

• در موارد مرتبط با دیسک کمر، استفاده از کمربند پلاتینر توصیه می‌شود
  چون با فناوری Ultrasound + Infrared + Clock Pulse التهاب ریشه عصب را کاهش داده و انتقال سیگنال درد را مهار می‌کند. برای مشاهده ی قیمت کمربند پلاتینر کافیست وارد لینک شوید.

• داروهای ضد التهاب عصبی (مثل گاباپنتین یا پرگابلین)

• اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن

 ۲. نوروپاتی دیابتی (Diabetic Neuropathy)

در بیماران دیابتی، سطح بالای قند خون باعث آسیب تدریجی به اعصاب محیطی می‌شود.
این وضعیت در پاها و به‌ویژه پشت زانو باعث احساس سوزش، بی‌حسی یا درد تیرکشنده می‌شود.

علائم:

• احساس سوزش مداوم در پشت زانو یا ساق

• بی‌حسی تدریجی یا ضعف عضلات

• گاهی همراه با زخم‌های پوستی یا تاول

درمان:

• کنترل دقیق قند خون

• مصرف داروهای تقویت‌کننده اعصاب (ویتامین‌های گروه B یا آمپول نوروبیون)

• فیزیوتراپی و گرما درمانی

• استفاده از کمربند پلاتینر در صورت وجود درگیری عصبی ناشی از ستون فقرات

 ۳. ترومبوز ورید عمقی (Deep Vein Thrombosis – DVT)

یکی از خطرناک‌ترین علل درد پشت زانو، لخته شدن خون در سیاهرگ‌های عمقی پا است.
لخته (ترومبوس) معمولاً در ورید پوپلیتئال تشکیل می‌شود و جریان خون را مختل می‌کند.
اگر این لخته جدا شود و به ریه برود، می‌تواند باعث آمبولی ریه و حتی مرگ شود.

علائم هشدار:

• درد ناگهانی و مداوم در پشت زانو یا ساق

• تورم قابل توجه در پا

• احساس گرما و سنگینی در ساق

• تغییر رنگ پوست (قرمز یا آبی مایل)

طبق داده‌های Mayo Clinic، DVT بیشتر در افرادی که مدت طولانی بی‌تحرک می‌مانند (مثل سفر هوایی یا استراحت پس از جراحی) دیده می‌شود.

اقدام فوری:
اگر علائم بالا وجود دارد، به هیچ عنوان ماساژ، کمپرس گرم یا حرکت دادن پا مجاز نیست.
باید فوراً به اورژانس مراجعه شود تا با سونوگرافی داپلر وضعیت رگ‌ها بررسی شود.

درمان:

• داروهای ضد انعقاد خون (مثل وارفارین یا هپارین)

• در موارد خاص، استفاده از جوراب‌های فشاری

• فیزیوتراپی پس از رفع مرحله حاد

 ۴. نارسایی شریانی یا انسداد عروق پوپلیتئال

در برخی موارد، علت درد پشت زانو اختلال در شریان پوپلیتئال است؛
یعنی تنگی یا انسداد عروقی که خون‌رسانی به عضلات و مفصل زانو را بر عهده دارند.

علائم:

• درد یا گرفتگی پشت زانو در هنگام پیاده‌روی (Claudication)

• بهبود درد با استراحت

• سردی پا یا کاهش نبض در مچ

• در مراحل پیشرفته، زخم‌های پوستی یا بی‌حسی انگشتان

درمان:

• بررسی عروقی با سونوگرافی داپلر یا آنژیوگرافی

• داروهای گشادکننده عروق یا ضد پلاکت

• در موارد شدید، آنژیوپلاستی یا جراحی بازسازی عروق

 ۵. سندرم فشردگی عروقی پوپلیتئال (Popliteal Artery Entrapment Syndrome)

در افراد جوان و ورزشکار، گاهی شریان پوپلیتئال توسط عضلات پشت زانو فشرده می‌شود.
این حالت نادر ولی خطرناک است و معمولاً با درد، بی‌حسی یا ضعف پا هنگام دویدن بروز می‌کند.

تشخیص:
با MRI یا سونوگرافی داپلر در حالت استراحت و انقباض عضلانی.

درمان:

• جراحی آزادسازی شریان

• توان‌بخشی بعد از عمل برای جلوگیری از تکرار فشار عضلانی

 جمع‌بندی

• درد پشت زانو با منشأ عصبی یا عروقی از مهم‌ترین علل نیازمند تشخیص دقیق است.

• دردهای عصبی معمولاً با گزگز، بی‌حسی یا تیرکشیدگی همراه‌اند، در حالی‌که دردهای عروقی بیشتر با ورم، گرما و تغییر رنگ پوست بروز می‌کنند.

• در صورت وجود علائم هشدار مانند تورم ناگهانی، درد شدید یا تغییر رنگ، مراجعه‌ی فوری به پزشک الزامی است.

در بسیاری از موارد، درمان ترکیبی شامل کنترل التهاب (با کمربند پلاتینر)،
بهبود جریان خون موضعی (با زانوبند زاپیامکس) و اصلاح سبک زندگی،
می‌تواند از بازگشت این نوع دردها جلوگیری کند و عملکرد طبیعی زانو را بازگرداند.

درمان درد پشت و زیر زانو

درمان درد زانو به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد، اما در کل می‌توان آن را در دو دسته‌ی کلی تقسیم کرد:
۱. درمان‌های خانگی و غیرتهاجمی
۲. درمان‌های تخصصی و پزشکی

در ادامه، هر دو رو به‌صورت دقیق توضیح می‌دهیم

 ۱. درمان‌های خانگی و غیرتهاجمی

این درمان‌ها در مواردی که درد خفیف تا متوسط است یا ناشی از التهاب‌های عضلانی، بورسیت یا کشیدگی تاندونی باشد، کاربرد دارند.

 استراحت و کاهش فشار

اولین اقدام در درمان، استراحت دادن به مفصل زانو است.
باید از فعالیت‌هایی مثل دویدن، پریدن، بالا رفتن از پله یا نشستن طولانی اجتناب کرد تا التهاب کاهش پیدا کند.

 کمپرس سرد و گرم

• کمپرس سرد در ۴۸ ساعت اول پس از بروز درد یا ضربه برای کاهش التهاب و ورم استفاده می‌شود.

• کمپرس گرم یا گرمای عمقی بعد از دو روز برای تسکین درد عضلانی و افزایش خون‌رسانی مؤثر است.

مطالعات National Institute of Health (NIH) نشان می‌دهد که ترکیب گرما و ماساژ ملایم در بهبود التهاب تاندون‌های زانو تا ۶۰٪ اثربخشی دارد.

 بالا نگه داشتن پا (Elevation)

در مواردی که تورم وجود دارد، قرار دادن پا بالاتر از سطح قلب (مثلاً روی بالش) باعث بهبود گردش خون و تخلیه مایع اضافی می‌شود.

 استفاده از زانوبند طبی زاپیامکس

زانوبند Zapiamax یکی از مؤثرترین ابزارهای غیرتهاجمی برای درمان دردهای زانو، آرتروز، بورسیت و التهاب تاندونی است.
این زانوبند با فناوری ترکیبی UIC (Ultrasound Infrared Clock Pulse) سه اثر اصلی دارد:

1. افزایش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها

2. کاهش التهاب و ورم مفصلی

3. تسریع بازسازی سلولی و ترمیم غضروف و تاندون‌ها

زانوبند زاپیامکس برخلاف زانوبندهای حرارتی معمول، نه‌تنها درد را تسکین می‌دهد، بلکه به بهبود واقعی بافت هم کمک می‌کند.
به همین دلیل توسط متخصصین فیزیوتراپی و ارتوپدی در کنار درمان‌های استاندارد توصیه می‌شود.

 ۲. درمان‌های تخصصی پزشکی

اگر درد زانو ناشی از مشکلات ساختاری (مثل آسیب رباط یا پارگی مینیسک) یا عصبی–عروقی باشد، درمان‌های پیشرفته‌تر مورد نیاز است.

 فیزیوتراپی

فیزیوتراپی نقش اساسی در بازیابی عملکرد مفصل زانو دارد.
درمان شامل تمرینات کششی، تقویتی و استفاده از دستگاه‌هایی مانند اولتراسوند تراپی و تحریک الکتریکی (TENS) است.
هدف فیزیوتراپی کاهش التهاب، بازگرداندن دامنه حرکتی و پیشگیری از تحلیل عضلات اطراف زانو است.

 دارو درمانی

• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل دیکلوفناک و سلکوکسیب برای کنترل درد

• تزریق موضعی کورتیکواستروئید در موارد التهاب شدید یا بورسیت

• داروهای عصبی مانند گاباپنتین در دردهای ناشی از فشردگی عصب

توجه: مصرف خودسرانه‌ی داروهای ضد التهاب می‌تواند به معده و کلیه آسیب بزند. همیشه باید زیر نظر پزشک انجام شود.

 تزریق ژل یا اسید هیالورونیک

در آرتروزهای زانو، تزریق ژل داخل مفصلی به‌عنوان روان‌کننده‌ی طبیعی مفصل عمل کرده و درد و خشکی را کاهش می‌دهد.

 درمان با کمربند پلاتینر (Platinor Belt)

درد پشت زانو در بسیاری از موارد، ریشه در مشکلات عصبی یا فشردگی عصب سیاتیک دارد.
کمربند Platinor که توسط شرکت آلمانی ZeissTronic طراحی شده، با ترکیب سه فناوری نوین:

• Ultrasound Therapy (افزایش گرمای عمقی و رفع گرفتگی عضلات)

• Infrared Therapy (افزایش خون‌رسانی و اکسیژن در بافت)

• Clock Pulse Neuro-Stimulation (مهار انتقال پیام درد در مسیر عصبی)
  باعث کاهش درد، رفع التهاب و درمان ریشه‌ای سیاتیک و دردهای زانویی می‌شود.

پلاتینر برخلاف داروها، بدون عارضه بوده و قابلیت استفاده‌ی روزانه در منزل را دارد.
ترکیب استفاده از زاپیامکس برای زانو و پلاتینر برای ستون فقرات کمری،
یک پروتکل درمانی کامل برای افرادی است که از دیسک کمر یا سیاتیک منجر به زانو درد رنج می‌برند.

 جراحی (در موارد خاص)

در مواردی مثل پارگی کامل رباط صلیبی، پارگی مینیسک یا وجود توده‌های فشاری، جراحی گزینه‌ی نهایی است.
پس از جراحی، دوره‌ی توان‌بخشی و فیزیوتراپی حیاتی است تا حرکت طبیعی زانو بازگردد.

 ۳. درمان‌های مکمل و سبک زندگی

 ورزش درمانی و حرکات اصلاحی

ورزش‌های تقویتی عضله‌ی چهارسر ران، حرکات کششی همسترینگ و تمرینات تعادلی نقش مهمی در کاهش درد و پیشگیری از عود مجدد دارند.

 تغذیه مناسب

رژیم غذایی سرشار از ویتامین D، امگا ۳ و کلاژن (مثل ماهی، تخم‌مرغ، استخوان‌پز و سبزیجات سبز) باعث تقویت مفاصل و کاهش التهاب می‌شود.

 پرهیز از سیگار و چاقی

سیگار و اضافه وزن هر دو باعث کاهش جریان خون و افزایش فشار مکانیکی روی مفصل زانو می‌شوند.

 جمع‌بندی

درمان درد پشت و زیر زانو باید بر اساس علت دقیق انجام شود.
در بیشتر موارد، درمان‌های غیرتهاجمی و ترکیبی شامل:

• استراحت و اصلاح حرکات روزمره

• استفاده از زانوبند زاپیامکس برای کاهش التهاب مفصل

• به‌کارگیری کمربند پلاتینر برای رفع درگیری عصبی و سیاتیک
  می‌تواند بدون نیاز به جراحی، به بازگشت عملکرد طبیعی زانو کمک کند.

 

سوالات متداول درباره علت درد پشت زانو و زیر زانو

 ۱. درد پشت زانو بیشتر در چه سنی اتفاق می‌افتد؟

درد پشت زانو می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در میانسالان و سالمندان شایع‌تر است.
علت آن معمولاً آرتروز، کیست بیکر یا التهاب تاندون است.
در جوانان و ورزشکاران، علت شایع‌تر التهاب همسترینگ یا پارگی جزئی رباط‌هاست.

 ۲. آیا درد پشت زانو می‌تواند از دیسک کمر باشد؟

بله.
گاهی درد زانو ریشه در فشردگی عصب سیاتیک دارد که از ناحیه کمر منشاء می‌گیرد و تا پشت زانو امتداد پیدا می‌کند.
در این موارد درمان موضعی زانو کافی نیست و باید مشکل عصبی با روش‌هایی مثل کمربند پلاتینر یا فیزیوتراپی ستون فقرات برطرف شود.

 ۳. چرا پشت زانو بعد از ورزش یا دویدن می‌سوزد؟

این نوع سوزش معمولاً به دلیل التهاب تاندون همسترینگ یا بورس‌های پشت زانو است.
استفاده مکرر از زانو بدون گرم‌کردن عضلات باعث اصطکاک و التهاب می‌شود.
در این موارد، کمپرس سرد، ماساژ و استفاده از زانوبند زاپیامکس می‌تواند التهاب را کاهش دهد.

 ۴. آیا کیست بیکر خطرناک است؟

در بیشتر موارد، خیر.
کیست بیکر معمولاً خوش‌خیم است و به‌دلیل التهاب مفصل ایجاد می‌شود.
اما اگر بزرگ شود یا پاره گردد، می‌تواند باعث درد شدید و تورم ساق پا شود که نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد.

 ۵. چرا هنگام خم‌کردن زانو درد پشت زانو احساس می‌کنم؟

درد هنگام خم‌کردن زانو معمولاً به التهاب بورس‌ها یا تاندون‌های همسترینگ مربوط است.
اگر همراه با صدا یا قفل شدن زانو باشد، احتمال آسیب مینیسک نیز وجود دارد.

 ۶. درد زیر زانو هنگام بالا رفتن از پله به چه علت است؟

این درد معمولاً نشانه‌ی التهاب تاندون پاتلار یا نرم شدن غضروف زیر کشکک (کندرومالاسی) است.
درمان آن شامل تقویت عضله چهارسر ران، اصلاح حرکات زانو و استفاده از زانوبند حمایتی است.

 ۷. آیا درد پشت زانو در شب طبیعی است؟

اگر درد فقط پس از فعالیت شدید یا خستگی ایجاد شود، معمولاً طبیعی است.
اما اگر درد در شب و بدون فعالیت رخ دهد، ممکن است نشانه‌ی التهاب مزمن، مشکلات عصبی یا حتی اختلال عروقی باشد و باید بررسی شود.

 ۸. چه زمانی باید برای درد پشت زانو به پزشک مراجعه کنم؟

در موارد زیر حتماً باید به پزشک مراجعه کنید:

• درد مداوم بیش از یک هفته

• تورم، گرما یا قرمزی پشت زانو

• بی‌حسی یا گزگز ساق و کف پا

• درد ناگهانی همراه با تورم زیاد (احتمال ترومبوز ورید عمقی – DVT)

 ۹. آیا زانوبندها واقعاً در درمان درد زانو مؤثرند؟

بله، اگر از زانوبندهای درمانی واقعی استفاده شود.
زانوبند زاپیامکس با فناوری Ultrasound Infrared Clock Pulse نه‌تنها درد را کاهش می‌دهد بلکه باعث بازسازی بافت‌های تاندونی و غضروفی هم می‌شود.
این زانوبند در مقایسه با زانوبندهای حرارتی ساده، اثر درمانی چندبرابری دارد.

 ۱۰. بهترین درمان برای درد مزمن پشت زانو چیست؟

درمان ترکیبی بهترین نتیجه را دارد:

• فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی

• استفاده از زانوبند زاپیامکس برای کاهش التهاب

• در صورت منشأ عصبی، استفاده از کمربند پلاتینر

• اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن و تغذیه ضدالتهاب

 جمع‌بندی نهایی

درد پشت زانو و زیر زانو معمولاً نشانه‌ی التهاب، فشار عصبی یا آسیب ساختاری است و نمی‌توان آن را ساده گرفت.
تشخیص دقیق علت، شرط اول درمان مؤثر است.

در مواردی که درد ناشی از التهاب مفصلی یا عضلانی باشد، درمان‌های غیرتهاجمی مثل:

• زانوبند زاپیامکس (برای درمان موضعی زانو)

• کمربند پلاتینر (برای کاهش فشار عصبی و بهبود خون‌رسانی)
  می‌توانند بدون دارو یا جراحی، باعث کاهش چشمگیر درد و بازسازی تدریجی بافت شوند.

با رعایت اصول صحیح حرکتی، فیزیوتراپی منظم و بهره‌گیری از درمان‌های نوین،
اغلب بیماران می‌توانند در مدت کوتاهی به عملکرد طبیعی زانو برگردند و از عود مجدد درد پیشگیری کنند.