17 درد روی پا ؛ آشنایی با علت و بهترین راه‌های درمان

درد روی پا ، یک علامت بیماری مفصلی با دلایل احتمالی متعدد که از خفیف تا احساس بسیار شدید متغیر است. هر قدمی که فرد بر می‌دارد فشاری معادل یک و نیم برابر وزن بدن فرد بر پاها وارد می‌آید که این موجب وارد آمدن آسیب زیاد به روی پا می‌شود. بیشترین علت درد این ناحیه ناشی از صدمه، ساییدگی، استفاده بیش از حد و کفش نامناسب است.

همچنین شرایط سلامتی مفاصل، لخته شدن خون، رگ های واریسی یا جریان خون ضعیف نیز می‌تواند از عوامل ایجاد آن باشد. درد روی پا اغلب کوتاه مدت یا حاد و از چند روز تا چند هفته طول می‌کشد. معمولا با مراقبت، خود به خود بهبود می‌یابد، اما اگر بین ۴ تا ۱۲ هفته طول بکشد به آن پا درد حاد می‌گویند. توان مارکت قصد دارد با ارائه این مقاله درد بالای پا ، علت آن و روش‌های درمانی را مورد بررسی قرار دهد و این عارضه را به صورت کامل به بیماران بشناساند.

انواع درد روی پا را بشناسید

ناراحتیبخش بالایی پا می‌تواند در موقعیت‌های متفاوتی ایجاد شود، شایع‌ترین دلیل این مشکل عبارتند از:

1. درد روی پا نشانه‌ای از التهاب تاندون اکستانسور

این عارضه به واسطه پوشیدن کفش‌های نامناسب و تنگ و همچنین فعالیت بیش از حد به وجود می‌آید. در روی پا تاندون‌هایی وجود دارد که موجب بالا کشیدن انگشتان و خود پا می‌شوند. التهاب این تاندون‌ها موجب درد پا خواهد شد که دردی شایع و روزمره است.

این عارضه را باید اصلی‌ترین علت درد روی پا هنگام راه رفتن دانست. معمولا خود را به صورت تدریجی در پنجه و روی پا، ورم کردن پا و حساسیت پنجه نشان می‌دهد. صاف بودن کف پا و دویدن در محیط ناصاف نیز از عوامل تاثیرگذار در ابتلا به این عارضه هستند.

2. نقرس؛ علت درد شست پا و قوزک پا

نقرس شکل رایج و پیچیده‌ای از آرتریت است. این بیماری ناشی از تجمع اسید اوریک در خون و موجب ایجاد کریستال‌هایی در مفاصل خواهد شد. معمولا مفصل شست پا را درگیر می‌کند، اما می‌تواند باعث ناراحتی در مفاصل زانو و مچ پا نیز شود. حمله نقرس به طور ناگهانی رخ می‌دهد و اغلب فرد را در نیمه شب با این احساس که شست پا در حال سوختن است از خواب بیدار می‌کند. مفصل آسیب دیده داغ، متورم و آنقدر حساس است که حتی وزن ملحفه روی آن غیر قابل تحمل به نظر می‌رسد. نقرس کاذب نیز عامل دیگر درد روی پا به حساب می‌آید.

3. مشکلات جریان خون؛ درد چرخشی در پا

اگر جریان خون به قسمت خاصی از بدن فرد کاهش یابد، ممکن است علائم و نشانه‌هایی از گردش ضعیف را تجربه کنند. با گردش خون ضعیف، درد چرخشی پا شروع می‌شود که به عارضه‌هایی نظیر لنگش، ترومبوز ورید، رگ‌های واریسی، بیماری شریان محیطی (PAD) و ترومبوفلبیت ختم می‌شود ک هر کدام از این موارد می‌توانند عاملی برای درد روی پا باشند.

بیشتر موارد مشکل جریان خون به زانو برمی‌گردد و عملکرد ناصحیح آن باعث ایجاد ناراحتی در نقاط دیگر خواهد شد. برای بهبود و تقویت جریان خون در زانو و در نهایت روی پا بهترین درمان استفاده از زانوبند زاپیامکس است. با خواندن نظرات کاربران به تاثیرات درمانی زاپیامکس پی ببرید تا برای مشکلات دیگر نیز بتوانید از آن استفاده کنید.

4. کلودیکاسیون، ضعف منشأ عصبی (لنگش متناوب) نشانه‌ای برای درد روی پا

یکی از جدی‌ترین علل درد بخش بالایی پا، لنگش متناوب است. این به دلیل تنگ شدن شریان‌های پا است که به عنوان بیماری عروق محیطی  یا PVD شناخته می‌شود و در حین ورزش مانند راه رفتن رخ می‌دهد. هنگامی که از عضلات پا استفاده می‌شود، به اکسیژن بیشتری نیاز دارند. اگر شریان‌ها باریک شوند، خون کافی و لازم برای تامین اکسیژن به ماهیچه‌ها نمی‌رسد و در نتیجه باعث ناراحتی اندامی می‌شود. لنگش در افراد سیگاری، افراد دارای اضافه وزن، افراد مبتلا به دیابت و افراد مبتلا به فشار خون بالا و کلسترول خون شیوع بیشتری دارد.

5. التهاب تاندوم تیبیالیس قدامی؛ عامل ایجاد درد روی سینه پا

این تاندون در جلوی قوزک پا قرار دارد و وظیفه بلند و خم کردن مچ پا به سمت بالا را دارد. علائم آسیب به این تاندون افزایش تدریجی درد روی پا و جاوی مچ پا است که حتی در حالت استراحت هم شدت دارد. از جمله عوامل تاثیر گذار در اسیب به این تاندون باید به استفاده بی از حد، ورزش‌های سنگین، صخره نوردی و ورزش‌های پرشی است. همچنین ضعیف شدن این ماهیچه‌ها و این تاندون نیز به ضعف پا منتهی می‌گردد.

6. آرتروز؛ علت درد روی پا هنگام راه رفتن

آرتروز بیماریی شایع که مفاصل را تحت تاثیر قرار داده و باعث درد، تورم و سفتی روی پا می‌شود. هنگامی که در لگن، زانو یا مچ پا رخ می‌دهد، راه رفتن یا انجام سایر فعالیت‌های روزمره سخت می‌گردد. آرتریت روماتویید جوانان، آرتریت پسوریاتیک و آرتریت واکنشی از این دست بیماری محسوب می‌شوند. این عارضه امکان دارد کل پا را درگیر و فشار آن به سمت روی پا نیز سرازیر گردد. اما بدانید که ناراحتی بالای پا کمتر می‌تواند به خاطر ارتروز باشد.

7. ترومبوز ورید عمقی (DVT)؛ عاملی برای ناتوانی روی پا

ترومبوز ورید عمقی زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون در ورید عمیق بدن  اغلب در پا تشکیل شود. چنین حالتی منجر به لخته شدن خون به ریه و باعث آمبولی ریه می‌شود. DVT یکی از علل جدی پا درد است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. علائم ترومبوز وریدی عبارتند از تورم، قرمزی و درد، همراه با احساس گرمای پا در لمس.

8. شرایط استخوانی؛ مهمترین علت درد کنار و روی پا

یکی از شرایط استخوانی که منجر به درد بالای پا می‌شود چرخش استخوانی است. این عارضه رشد دردناکی است که در طول مفاصل فرد ایجاد می‌شود، و مفاصل و انگشتان پا را درگیر خواهد کرد. بیماری‌های اسپوندیلیت آنکیلوزان، سرطان استخوان، بیماری Legg-Calve-Perthes و استئوکندریت دیسکانس نیز شرایط استخوانی هستند که درد روی پا را تشدید می‌کنند.

9. انگشت چکشی؛ علت درد تیغیه بیرونی پا

یک نوع ناهنجاری در ماهیچه، رباط و تاندون است که باعث می‌شود انگشتان، دیگر صاف و کشیده نباشند و تغییر شکل دهند. بروز انگشت چنگالی یا چکشی به علت آسیب به آخرین مفصل انگشت، در اثر استفاده از کفش مناسب، ژنتیک یا رماتیسم است.

10. برآمدگی استخوان روی پا

اسپور استخوانی یا استئوفیت توده‌های کوچک استخوانی هستند که در نزدیکی مفاصل آسیب‌دیده اتفاق می‌افتد. بعضی اوقات، این توده‌ها می‌توانند در قسمت بالای پا ظاهر و از طریق پوست قابل رویت شوند. یکی از دلایل اصلی اسپور استخوانی استئوآرتریت است. فردی که دارای اسپور استخوان در پا است ممکن است متوجه علائم زیر شود:

• ناراحتی ناشی از پوشیدن کفش
• حرکت محدود
• کالوس یا تاول در اطراف منطقه آسیب
• ضعف کنار و روی پا

11. کیست گانگلیون روی پا ؛ شروعی برای درد روی پا

این کیست‌ها ضایعاتی پر از مایع بوده که اغلب در نزدیکی مفاصل و تاندون‌های دست و پا رخ می‌دهند. کیست‌های گانگلیون بی ضرر هستند وتنها علامت آن یک توده قابل توجه است. با این حال، در صورت فشار دادن روی مفصل، سوزش یا سوزن سوزن شدن (در صورت فشار بر روی عصب)، باعث ایجاد درد روی پا می‌شوند.

در بسیاری از موارد، کیست گانگلیونی نیازی به درمان ندارد. با این حال، اگر بزرگ باشد، دردناک بوده و یا مانع حرکت می‌شود. در این مواقع پزشک مایعات را تخلیه کرده و یا عمل جراحی برداشتن کیست را پیشنهاد کند.

12. درد تیغه‌ بیرونی پا یا سندروم سینوس تارسی

سینوس تارس کانالی استخوانی میان پاشنه و استخوان مچ پا به نام تالوس است. التهاب در این کانال معمولا منجر به درد بخش بیرونی مچ پا و بالای پاشنه می‌شود. علائم این بیماری معمولا شامل احساس سفتی مچ پا، درد روی پا هنگام حرکت و ایستادن و بی ثباتی در مچ پا می‌شود.

13. تاندونیت علت ناراحتی تیغه بیرونی پا

تاندونیت (Tendinitis) به شرایطی گفته می‌شود که تاندون‌ها دچار التهاب و سوزش شوند. تاندون‌ها همانند طناب عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. از آنجایی که تاندون‌ها در تمامی سطح پا کشیده شده‌اند، بنابراین آسیب دیدگی آنها می‌تواند سبب بروز درد در هر نقطه‌ای از پا گردد.

14. نوروپاتی عامل ناراحتی بخش بیرونی پا

افراد دیابتی اغلب دچار نوروپاتی (Neuropathy) یا همان آسیب عصبی می‌گردند. درد ناشی از نوروپاتی می‌تواند به صورت احساس سوزش و گزگز در هر جایی از پا حس گردد. اما نوروپاتی بیشتر مراکز ضعیف بدن را هدف قرار می‌دهد که تیغه بیرونی پا یکی از نقاط ضعیف پا است که هم  از بیرون زود می‌شکند و هم از داخل زودتر آسیب می‌بیند.

15. کرن و کالوس (Corn and callus)؛ یکی دیگر از دلایل ضعف بغل پا

کرن و کالوس، لایه‌های سفت و ضخیمی هستند که در دست، پا و انگشتان دست و پا ایجاد می‌شوند. دلیل بوجود آمدن کرن و کالوس، مقاومت پوست در برابر فشارهای وارد شده است. این لایه‌های پینه مانند اغلب در بغل پا تشکیل می‌شوند و منجر به درد و احساس کرختی می‌شوند.

16. جراحت پا عامل دیگر درد بالای پا

ممکن است بعد از یک آسیب‌دیدگی جزئی، در صورت وجود مشکل عروق  در پا، دچار زخم عروقی پا شوید. در صورت بروز این اتفاق، فشار داخل رگ‌ها افزایش می‌یابد. بالا بودن دائمی فشار به تدریج می‌تواند به رگ‌های خونی کوچک پوست آسیب رسانده و آن‌ها را ضعیف و شکننده کند.

17. بورسیت (Bursitis)؛ عامل جراحت و ناراحتی پشت و روی پا

بورس‌ها کیسه‌های حاوی مایع در اطراف مفاصل هستند که مانع از اصطکاک در حرکات استخوان‌ها می‌شوند. این کیسه‌ها به دلیل ضربه، فشار یا استفاده بیش از حد، ملتهب می‌شوند و مایع درون آن زیاد می‌شود که درد زیادی ایجاد می‌کنند. بنابراین بورسیت می‌تواند به عنوان یکی از عوامل ایجاد درد روی پا به حساب بیاید که گاهی شدت زیادی دارد.

مشکلات دیگر؛ عوامل موثر در ایجاد درد پا

درد رو به رشد، گرفتگی عضلات، سطوح پایین برخی از ویتامین‌ها مانند ویتامین D و الکترولیت‌های بسیار زیاد یا خیلی کم مانند کلسیم یا پتاسیم همه این موارد منجر به درد بخش بالایی و بغل پا می‌شوند. البته تشخیص هر کدام نیازمند مراجعه به پزشک است.

علائم درد روی پا چیست؟

دلایل زیادی برای ناراحتی بالای پا وجود دارد که ناگهانی یا آهسته رخ می‌دهد. علائم و نشانه‌هایی راهنمای پزشک برای دست یافتن به علت آن است. پا درد بلافاصله پس از آسیب رخ دهد یا شروع علائم به تعویق بیافتد. اغلب علائم شامل ناراحتی شدید یا مبهم است که به سوزش، درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی یا ضعف منتهی می‌شود.

هنگامی که درد ساق پا، ناراحتیبالاتر در باسن، کمر یا ستون فقرات نیز وجود داشته باشد آسیب جدی است. گاهی اوقات اگر علت جدی‌تری مانند عفونت یا شکستگی وجود داشته باشد، درد شدید و غیر قابل تحمل است. اگر با نوروپاتی محیطی یا بیماری عروقی همراه باشد، ممکن است تغییراتی در رنگ ساق پا، پاها با یا بدون زخم و زخم‌هایی که به آهستگی بهبود می‌یابند، ایجاد شود. اگرعفونت وجود داشته باشد، پاها قرمز، متورم و ملتهب می‌شوند.

درمان درد روی پا و رهایی از درد

درمان آسیب بالا و کنار پا به این موضوع بستگی دارد که علت آن چیست. برای ناراحتی جزئی پا که در نتیجه آسیب‌های ورزشی یا آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از حد است، درمان‌های خانگی کارساز هستند. در این موارد پروتکل RICER را توصیه می‌شود. (استراحت، یخ، فشرده سازی، بالا بردن پای شما و ارجاع)، اگرچه اکنون بحث در مورد استفاده از یخ در آسیب‌های بافت نرم وجود دارد. تسکین درد بدون نسخه، مانند پاراستامول یا NSAID ها، مفید است. اگر آسیب پای شما در نتیجه بیماری عروقی (مشکلات گردش خون) باشد، پزشک در صورت لزوم، اقدامات سبک زندگی را برای کاهش خطر بیماری قلبی و سکته همراه با داروهایی برای کنترل فشار خون یا کلسترول پیشنهاد می‌کند. گرفتگی عضلات پا معمولاً به  تمرینات کششی و فیزیوتراپی پاسخ می‌دهد. در موارد تخصصی با پرهیز از خود درمانی، برای رفع مشکل، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

راه‌های پیشگیری از درد بالای پا

باید بدانید که پا قلب دوم ماست. مراقبت از پاها سلامتی اعضای بدن را به دنبال دارد. با گرم کردن بدن قبل از فعالیت و کشش بعد از آن از درد روی پا به دلیل آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از حد یا آسیب‌های ورزشی جلوگیری شود. مطمئن شوید که شدت یا مدت فعالیت خود را خیلی سریع افزایش ندهید.

گاهی ضعف پا ناشی از مشکلات گردش خون است که با انجام ورزش منظم، حفظ وزن مناسب، سیگار نکشیدن و سایر اقدامات سبک زندگی قابل پیشگیری باشد. حتما فشار خون، قند خون و کلسترول خود را کنترل کنید.

برای درد روی و کنار پا به چه دکتری مراجعه کنم؟

باید به پزشکی مراجعه کنید که بتواند به تشخیص علت درد پا شما کمک کند و درمان مناسب را پیشنهاد دهد. بهتر است ابتدا به پزشک ارتوپد مراجعه و در حین درمان از فیزیوتراپ و متخصص مغز استخوان نیز کمک گرفته شود.

پرسش‌های پرتکرار

علت درد روی پا هنگام راه رفتن چیست؟

پوشیدن کفش نامناسب و بیماری آرتروز می‌توانند پاها را در هنگام راه رفتن اذیت کنند.

برآمدگی استخوان روی پا ‌چیست؟

اسپور استخوانی یا استئوفیت توده‌های کوچک استخوانی هستند که در نزدیکی مفاصل آسیب دیده اتفاق می‌افتد و برآمدگی روی پا را تشکیل می‌دهند.

درد بغل پا بر اثر چه بیماری‌هایی شروع می‌شود؟

بونون، نوروپاتی، کرن و کالوس

آیا ناراحتی تیغه بیرونی پا می‌تواند ریشه عصبی داشته باشد؟

گاهی اوقات مشکلات عصبی باعث درد پا می‌شوند. علل عصبی ممکن است شامل زونا (زوستر)، نورالژی پس از هرپس، نورالژی کلونئال، مرالژی پاراستتیکا یا حتی شرایطی مانند مولتیپل اسکلروزیس باشد.